www.pionierzy40pp.pl

Szpicber

Postanowiłem założyć ten wątek ze względu na informacje do których udało mi się dotrzeć podczas mojej kwerendy w zbiorach sprawozdań szkolnych z okresu XIX i początku XX wieku. Oczywiście główne moje zainteresowanie było nakierowane na te które dotyczyły oficerów 40 pp., ale niejako przy okazji natrafiłem także na inne, które do tej pory nie były powszechnie udostępnione. Na początek podam dane które znalazłem o płk.dypl. Adamie NADACHOWSKIM d-cy 83 pp. poległym we wrześniu 1939r. pod Przyłękiem. Jak się można zorientować nie ma ich w powszechnym obiegu (np. w "popularnej" Wikipedii się ich nie uświadczy, ale i w innych źródłach też ich nie ma). Otóż A. Nadachowski urodził się 20.X.1894r. (to akurat jest wiadome) w Stanisławowie, uczył się od roku szkolnego 1905/1906 w c.k. Gimnazjum I z polskim językiem wykładowym w Stanisławowie, gdzie klasę IA zdał z wyróżnieniem. Przez kolejne lata uczył się nadal w tej szkole by w czerwcu 1913r. zdać egzamin dojrzałości z wyróżnieniem (w oddziale I czyli A), a klasę VIII A ukończył także z wyróżnieniem (był bardzo dobrym uczniem). Po zakończeniu nauki w gimnazjum planował studia prawnicze.
Źródła; "Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum I z polskim językiem wykładowym w Stanisławowie za rok szkolny 1912-13". Stanisławów 1913. "Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum I z polskim językiem wykładowym w Stanisławowie za rok szkolny 1905/06". Stanisławów 1906.
Także sprawozdania pomiędzy tymi latami.

Tomek

Ciekawe to co piszesz.

Szpicber

Oto kolejne informacje;
mjr. Michał BARTULA (we wrześniu 1939r. d-ca baonu marszowego 79 pp., później w 179 rez.pp. SGO. "Polesie" - poległ 5.X.1939r. w Woli Gułowskiej) - od roku szkolnego 1908/09 uczeń klasy IB c.k. gimnazjum w Jaśle, w roku szkolnym 1915/16 jako uczeń VIII klasy c.k. gimnazjum w Jaśle zgłosił się do c. i k. armii, będąc jednorocznym ochotnikiem w 57 pp. (brak informacji o zdanym egzaminie dojrzałości).
Źródła: " Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum w Jaśle za rok szkolny 1908/9". Jasło 1909., "XLVII Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum w Jaśle za rok szkolny 1915/16". Jasło 1916.

ppłk. Tadeusz BRĄGLEWICZ (we wrześniu 1939r. d-ca OZ. 11.KDP) - od roku szkolnego 1911/12 był uczniem klasy VIB w c.k. gimnazjum w Jaśle (wcześniej go w nim nie było), w roku szkolnym 1913/14 w klasie VII tego gimnazjum, w 1914r. znalazł się w c. i k. armii jako chorąży 40 pp. odznaczony srebrnym medalem I klasy, w 1915r. jako uczeń VIII klasy roku szkolnego 1914/15 (prawdopodobnie wcześniej zdał egzamin na zakończenie VII klasy) jako kadet w rezerwie. W 1938r. jako ppłk. 53.pp w Stryju.
Źródła; " Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum w Jaśle za rok szkolny 1911/12". Jasło 1912., " Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum w Jaśle za rok szkolny 1912/13". Jasło 1913., "XLVII Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum w Jaśle za rok szkolny 1915/16". Jasło 1916., "Sprawozdanie ze zjazdu jubileuszowego. Dodatek do księgi pamiątkowej 70-lecia Państwowego Gimnazjum imienia króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle 1868-1938". Jasło 1938. Ułożył dr. Kazimierz Krajewski.

Szpicber

Kolejnym ciekawym przyczynkiem w moich poszukiwaniach informacji ze sprawozdań szkolnych jest uszczegółowienie danych o tak znanym powszechnie generale jak; gen.bryg. ABRAHAM Roman (w 1939r. d-ca Wielkopolskiej BK. i grupy kawalerii jego imienia). Otóż w ogólnie dostępnych danych ("Wikipedia" i inne strony internetowe) podaje się iż ukończył Gimnazjum OO.Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem (chociaż niektórzy "fantaści" podają np. że gimnazjum w Krakowie) w 1910r. albo zupełnie pomijają tą datę. Z tego co znalazłem w źródłowych informacjach to ABRAHAM Roman ukończył (i tu dokładna nazwa) Zakład Naukowo-Wychowawczy OO.Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem ale świadectwo dojrzałości otrzymał w 1909r. zdając egzamin maturalny z odznaczeniem, a nie w 1910r.(co jest równoznaczne z zakończeniem w nim nauki). Mógł tam zdawać maturę gdyż zakład ten był uczelnią na prawach statutowych gimnazjum państwowego.
Źródło; "XVI Sprawozdanie Zakładu Naukowo-Wychowawczego OO.Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem za rok szkolny 1909". Przemyśl 1909. str.76. Co ciekawe w tak popularnych publikacjach jak; T.Kryska-Karski,St. Żurakowski "Generałowie Polski Niepodległej" W-wa 1991 ,czy H.P.Kosk "Generalicja Polska" tom I A-Ł, Pruszków 1998 informacji tej w ogóle nie ma.

Szpicber

płk. EPLER Adam we wrześniu 1939r. d-ca OZ 20 DP w Słonimiu a później 60 Rez.DP w SGO "Polesie" uczył się w tym samym zakładzie co gen. Roman Abraham i można powiedzieć że byli kolegami ze szkolnej ławy gdyż zdawali egzamin maturalny w tym samym czasie tzn. w terminie letnim 1909r. (z pozytywnym rezultatem) a wcześniej od początku byli jego uczniami (nie było klas równoległych).
Źródło: to samo co u R. Abrahama.
Warty zauważenia jest fakt iż wielu przyszłych oficerów jeśli nawet nie zdążyli zdać matury do wybuchu wojny, to starali się w czasie jej trwania koniecznie ukończyć zaliczonym egzaminem przynajmniej 6 klas gimnazjum lub szkoły realnej, gdyż dawało to przepustkę do ubiegania się w okresie wojennym (oczywiście po ukończeniu odpowiednich kursów) o stopień oficerski w c. i k. armii.

Szpicber

Ostatnio trochę zagłębiłem się także w historię pułków 12 DP z Tarnopola i trochę rzeczy udało mi się uzupełnić lub poprawić np. we wrześniowej obsadzie personalnej pułków tej dywizji. W publikacji Piotra Zarzyckiego "Południowe zgrupowanie Armii "Prusy" we wrześniu 1939 roku" z 2001r., w obsadzie personalnej 52 pp ze Złoczowa były dwa istotne błędy dotyczące dowódców 8 i 9 kompanii. Otóż autor wymienia tam por. Antoniego Kwiatkowskiego jako d-cę 8 komp. i por. Mariana Jerzego Kuźniewicza jako d-cę 9 komp. Tymczasem A.Kwiatkowski i M.J.Kuźniewicz we wrześniu 1939r. byli już kapitanami odpowiednio z dniem 19.III.1939r. i 19.III.1938r. dokonałem też wielu drobnych korekt np. uzupełnienia imion lub własnie poprawę stopni. Jest więc jeszcze nad czym się pochylić i to mnie teraz interesuje najbardziej.