www.pionierzy40pp.pl

pi.ko

Gdzieś kiedyś natknąłem się na info, o wystawieniu sztuki podczas tygodnia Białego Krzyża przez zespół teatralny 40 pp.

Jednak swego rodzaju "nośnikiem kultury" była orkiestra wojskowa (etatowa). Na jej czele stał kapelmistrz (prawdopodobnie w pierwszej połowie lat 20. - cywil). Na razie dane szczątkowe:

Szpicber

Akurat jeśli chodzi o orkiestrę pułkową mam mnóstwo materiałów, łącznie z tym na instrumentach jakiej firmy grała oraz jaki repertuar w pewnych okresach, oczywiście także trochę zdjęć. Mogę dodać do tego co zamieścił wcześniej Piotr że późniejszy kpt.Władysław Wilkuszewski kapelmistrz orkiestry 40 p.p. w latach 1923 - 1929, zaczął nią kierować jako urzędnik cywilny XI rangi, dopiero później na mocy odpowiednich przepisów część urzędników otrzymała stopnie wojskowe (w ramach redukcji etatów cywilnych w wojsku). Było to bodajże w roku 1926. Przed objęciem orkiestry 40 p.p. kierował orkiestrą 19 p.p. (notatka prasowa z 1921r.).Należy dodać iż współredagował fachowe pismo muzyczne dla wojskowych "Muzyk Wojskowy". Warto wspomnieć iż ppor.Tadeusz Górecki objął orkiestrę po powołaniu go z rezerwy do służby czynnej, a w cywilu był znanym pianistą i kompozytorem. Nosił także tytuł profesorski. Kolejnym kapelmistrzem orkiestry pułkowej został ppor.Władysław Jurkiewicz który również był uznanym pianistą. Z anonsów prasowych również wynika iż od 1920r. orkiestrę prowadził sierż. J.Swatoń który także zajmował się komponowaniem utworów orkiestralnych.

Szpicber

Nawiązując do kwestii kapelmistrzów 40 p.p. spotkałem się z ciekawym problemem do rozstrzygnięcia. A mianowicie jak pisałem wyżej kapelmistrz pułku (1929-31) ppor.T.Górecki, został na to stanowisko powołany z rezerwy i są ślady tego faktu w Dz.Personalnych, natomiast nie ma absolutnie żadnych informacji o ppor. Władysławie Jurkiewiczu. Co więcej, jest on ujęty jako ppor. rezerwy w "Roczniku oficerskim rezerw" z 1934r., lecz natrafiłem na infromację iż kierował orkiestrą pułkową jeszcze 30.11.1935r. na akademii z okazji święta narodowego Jugosławii. To w końcu był oficerem etatowym, czy rezerwy, w momencie kierowania orkiestrą pułkową? Ktoś ma jakaś wskazówkę?

pi.ko

Taki przyczynek:

Szpicber

Natrafiłem na ciekawą opinię o produkcji orkiestry pułku na uroczystości rocznicy powstania listopadowego w dniu 29.11.1935r. zamieszczonej w "Gazecie Lwowskiej" oto cytat z autora tej notatki; "Gorzej było ze współdziałaniem orkiestry 40 p.p., która niezgrana, obsadzona przeważnie elewami, nie dorosła do zadania. Szczególnie instrumenty dęte drewniane psuły piękną całość swą nieakuratnością i niezestrojonym brzmieniem ku rozpaczy Bogu ducha winnego dyrygenta". Całością dyrygował dyrygent wykonującego także utwór chóru W.Hausman (był też autorem tego utworu), stąd być może wynikały problemy w panowaniu nad całym zespołem. Ciekawe co? Myślę że autor pisząc o obsadzeniu orkiestry elewami nie miał pojęcia iż taka była struktura organizacyjna znakomitej większości orkiestr wojskowych (no może poza reprezentacyjną orkiestrą 36 p.p.).

pi.ko

Etat orkiestry pułku piechoty to oficer (kapelmistrz), 12 podoficerów zawodowych (w tym tamburmajor), 1 szeregowy (ordynans kapelmistrza) i 24 elewów. Orkiestra 36 pp (reprezentacyjna) miała etat zdwojony, czyli jakby nie liczyć - na 72 muzyków - 48 to byli elewi.

Etatowy skład instrumentów to fanfary i werble; klarnety, pikuliny, flety; kornety, trąby, puzony, waltornie, barytony, basy; talerze, werbel i duży bęben.

Wydaje się, że autorowi notki bardziej chodziło, że orkiestra grająca na uroczystości składała się w większości z elewów. Tym bardziej, że zespołem nie dyrygował kapelmistrz 40 pp, więc można założyć, że grał skład B Smile

i to pewnie niepełna orkiestra. W pełnym stroju instrumenty dęte drewniane to 6-8 muzyków (klarnety, pikulina i flety oraz ewentualnie saksofony)

Szpicber

Tak jak Piotrze napisałeś, nawet zakładając iż skład był pełny to tak czy owak większość składu siłą rzeczy stanowili elewi, więc zarzut autora notatki ewidentnie wynikał z braku znajomości uwarunkowań etatowych w orkiestrach wojskowych.